Ma zostać wprowadzona ustawa o Hillsborough

Ustawa Hillsborough, mająca na celu zapobieganie tuszowaniu przez władze poważnych katastrof i wspieranie pogrążonych w żałobie rodzin podczas dochodzeń, zostanie wprowadzona do parlamentu Wielkiej Brytanii we wtorek.

Ustawa o odpowiedzialności za działalność publiczną (Public Office (Accountability)), znana jako ustawa Hillsborough, nałoży na urzędników publicznych „prawny obowiązek szczerości”, który będzie podlegał sankcjom karnym, jeśli nie powiedzą prawdy podczas śledztw w sprawie katastrof. Minister spraw wewnętrznych David Lammy powiedział w wywiadzie dla The Guardian, że urzędnicy przyłapani na naruszeniu prawa mogą zostać skazani na karę do dwóch lat więzienia.

Ustawa zapewni również równość między państwem a rodzinami pogrążonymi w żałobie podczas dochodzeń. Rodziny będą miały dostęp do finansowanej ze środków publicznych reprezentacji prawnej, a na organy publiczne zostanie nałożony prawny obowiązek zapewnienia proporcjonalności kosztów. Rząd twierdzi, że ma to zapobiec „ukrywaniu się państwa za nieuzasadnionymi, dużymi zespołami prawnymi” i zapewnić obu stronom równe prawa.

Ustawa jest efektem dziesięcioleci kampanii prowadzonej przez rodziny 97 kibiców Liverpoolu, którzy zginęli w wyniku katastrofy podczas półfinału Pucharu Anglii w 1989 roku przeciwko Nottingham Forest na stadionie Hillsborough w Sheffield. Została ona przyjęta z zadowoleniem przez działaczy, rodziny i klub piłkarski Liverpool.

Działaczka Margaret Aspinall, której syn James zginął na Hillsborough, powiedziała:

- To była długa droga, żeby tu dotrzeć. Jestem niezmiernie wdzięczna premierowi za dotrzymanie danej mi obietnicy. Ta kampania nie dotyczyła tylko nas, ale zwykłych ludzi w tym kraju. Mam nadzieję, że dzięki tej ustawie nikt nigdy nie będzie musiał cierpieć tak jak my.

- Warto było czekać na tę obietnicę, dla dobra ludzi. Mamy ustawę Hillsborough!

Oprócz tragedii w Hillsborough, rząd wymienił bitwę pod Orgreave, Windrush, skandal z zakażoną krwią i wieżowiec Grenfell Tower jako kolejne katastrofy i skandale, z których wnioski zostaną uwzględnione w projekcie ustawy.

Wprowadzenie ustawy Hillsborough było długo oczekiwane. Raport biskupa Liverpoolu, Jamesa Jonesa, na temat doświadczeń rodzin ofiar został opublikowany w 2017 roku. Rząd konserwatystów opublikował swoją odpowiedź w 2023 roku, a działacze krytykowali wówczas decyzję rządu o niepodjęciu zobowiązania do uchwalenia ustawy Hillsborough.

Partia Pracy w swoim manifeście wyborczym na 2024 rok zadeklarowała wprowadzenie ustawy Hillsborough. We wrześniu 2024 roku premier Keir Starmer zapowiedział, że planuje uchwalenie ustawy przed kwietniem 2025 roku, w 36. rocznicę katastrofy.

Starmer powiedział:

- Dziś jestem dumny, że dotrzymuję obietnicy złożonej Margaret, wprowadzając ustawę Hillsborough. Wiem, że nic nie cofnie lat niesprawiedliwości, jakich doświadczyły te rodziny. Mam jednak nadzieję, że przyczyni się to do i tak już głębokiego dziedzictwa, jakie stworzyli ku pamięci 97 ofiar.

- Hillsborough na zawsze pozostanie w naszej świadomości narodowej ze względu na tragedię i haniebną niesprawiedliwość. Ale dziś możemy je również zapamiętać ze względu na to, jak zmieniło nasz kraj na lepsze. Bo dzięki temu prawu zmieniamy równowagę sił w Wielkiej Brytanii i zapewniamy, że państwo nigdy nie będzie mogło ukrywać się przed ludźmi, którym powinno służyć.

Starmer powita rodziny i aktywistów na Downing Street we wtorek. Przedstawienie projektu ustawy w parlamencie to pierwszy etap jego wejścia w życie.

Rzecznik LiverpoolU FC powiedział:

- Składamy hołd rodzinom, których niezłomna determinacja i godność w obliczu niewyobrażalnej straty i niesprawiedliwości zainspirowały ruch, który będzie chronić innych. Ich odwaga i bezinteresowność nie tylko zmienią prawo - zmienią życie przyszłych pokoleń.

Ali Rampling